طراحی گرافیک وینتج (Vintage) چیست ؟ [+تلفیق طراحی رترو با طراحی مدرن ]

طراحی وینتج  (Vintage Aesthetic) یا طراحی گرافیک رترو (Retro) که مدت‌ ها به عنوان یک منبع الهام خلاقانه برای طراحان مورد استفاده قرار می ‌گرفت، در سال های اخیر به یک ترند غالب و پرطرفدار تبدیل شده است. از بسته ‌بندی‌های غذایی با سبک رتروفوتوریسم گرفته تا ظهور مجدد ترندهای مُد دهه ۹۰ میلادی در شبکه‌های اجتماعی، همگی تحت تاثیر زیبایی شناسی دوران قدیم قرار گرفته اند.

در این تحلیل جامع، به بررسی عمیق بازگشت طراحی وینتج، ماهیت سبک رترو در طراحی گرافیک، و چگونگی پیاده‌ سازی این سبک‌ ها می ‌پردازیم.

طراحی گرافیک وینتج (Vintage)  چیست؟

در گذشته ، کلمه “وینتج” ، سال یا مکانی را توصیف می کرد که در آن یک شراب باکیفیت تولید شده بود. با گذشت زمان، این معنا  تغییر یافت و هر شیء قدیمی که دارای استاندارد بالا تلقی می ‌شد، مانند یک خودروی زیبای کلاسیک یا یک صفحه گرامافون کلاسیک ، کلمه وینتج را برای آن استفاده می کردند.

 امروزه، وقتی در دنیای طراحی گرافیک از “وینتج” صحبت می ‌کنیم، اغلب منظورمان ، الهام گرفتن از سبک‌های طراحی پرطرفدار گذشته و اعمال این زیبایی ‌شناسی  در طرح ‌های معاصر است.

طراحی گرافیک وینتج ، از طیف وسیعی از دوره ‌های زمانی و زیبایی‌ شناسی ‌های گذشته وام می ‌گیرد.

از این سبک بیشتر برای دو هدف استفاده می شود :
1. برای خلق یک طرح رترو(قدیمی) به گونه ‌ای که واقعاً یاد آور یک دهه یا دوران خاص باشد.

2.برای تلفیق سبک‌های وینتج در یک ظاهر معاصر که دوران مدرن و کلاسیک را تلفیق کند.

مزایای طراحی گرافیک به سبک وینتج

استفاده از عناصر طراحی الهام‌ گرفته از گذشته، به برندها اجازه می ‌دهد تا از قدرت عاطفی و زیبایی‌ شناختی “وینتج” بهره مند شوند. تحقیقات نشان داده ‌اند که بازاریابی نوستالژی  (Nostalgia Marketing)، فروش محصولات را به ‌طور قابل توجهی افزایش می ‌دهد، زیرا مخاطبان در مواجهه با برندینگ وینتج، احساس آرامش و ثبات پیدا می ‌کنند.

این طرح‌ ها در واقع، حکم یک “لنگر عاطفی” را در زندگی پرشتاب ما را ایفا می‌ کنند. علاوه بر این، برای افراد خلاق، کاوش در تاریخ طراحی و سبک‌های وینتج، یک منبع الهام نامتناهی و سرشار از پتانسیل‌های کشف ‌نشده به شمار می رود.

ویژگی های استفاده از طراحی وینتج و رترو

برای ساخت یک طرح رترو (قدیمی)، باید ابتدا دوره زمانی مورد نظر را به‌ طور دقیق انتخاب کرده و سپس جزئیات زیبایی ‌شناختی آن دوران را با دقت پیاده ‌سازی کنیم.

چهار عنصر زیر، ستون‌های اصلی یک طرح وینتج موفق را تشکیل می ‌دهند:

۱. پالت رنگی وینتج  (Vintage Colors)

رنگ‌ های رترو، اولین و حیاتی ‌ترین ابزار در طراحی گرافیک به سبک وینتج هستند. پالت رنگی مناسب ، فضای حاکم بر طرح را تعیین  کرده و به بیننده کمک می‌ کند تا فضای نوستالژی طراحی شما را کشف کند.

ترکیب ‌های رنگی خاصی وجود دارند که فوراً یک مقطع زمانی خاص را تداعی می ‌کنند؛  مانند رنگ ‌های خردلی خاکی که اوایل دهه  ۱۹۷۰ را تداعی می کنند یا رنگ‌ های خنثی “گریج”  (Greige Neutrals) که یادآور  دهه ۱۹۹۰ هستند.

انتخاب صحیح پالت رنگ، نقشی اساسی در تعیین دوران خاص و فضای حاکم بر آن زمان  را ایفا می کند.

۲. تایپوگرافی وینتج  (Vintage Typography)

هیچ عنصری به اندازه تایپوگرافی، صدای یک دوران وینتج را به ‌طور قاطع منعکس نمی ‌کند. فونت را به منزله شخصیت و روح پشت طرح رتروی خود در نظر بگیرید؛ یک فونت وینتج عالی می ‌تواند عناصر بصری متفرق را در یک طرح منسجم گرد هم آورد.

 برای مثال، فونت‌های اسکریپت داینر دهه ۱۹۵۰ فوراً حس و حال تجاری و دوستانه آن دهه را القا می ‌کنند، در حالی که فونت‌های سن ‌سریف گرد و تمیز، بیننده را مستقیماً به سمت مینیمالیسم دهه ۱۹۹۰ سوق می ‌دهند.

۳. عکاسی و تصویرسازی وینتج  (Vintage Photography and Illustration)

در عکاسی وینتج، ظرافت ‌های نورپردازی و کنتراست اهمیت بالایی دارد. برای مثال، نور تند و خشن هلموت نیوتن در دهه ۱۹۷۰، تفاوت فاحشی با عکاسی تک ‌رنگ و توناژدار دهه ۱۹۴۰ دارد.

در بخش تصویرسازی رترو، یک گرافیک مناسب می ‌تواند فوراً حس وینتج را به طرح ببخشد. پوسترهای دهه ۶۰ اغلب از گرافیک‌های هندسی می گرفتند و از باهاوس  (Bauhaus) به جای عکس برای تأثیرگذاری بیشتر استفاده می ‌کردند، در حالی که اوایل دهه ۱۹۹۰ با الگوهای ممفیس و خطوط دور مشکی شناخته می ‌شود.

۴. بافت‌های وینتج  (Vintage Textures)

بافت‌ها یا تکسچر ها لایه تکمیل ‌کننده را در یک طرح وینتج تشکیل می دهند. بافت نه تنها قدمت و اصالت طرح را افزایش می ‌دهد، بلکه  می توان از آن ، به عنوان یک عنصر یاد آور مواد و تجهیزات طراحی مورد استفاده در یک دوره زمانی خاص ، استفاده کرد.

 چاپ هالف ‌تون (Halftone Printing) دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ یک بافت نقطه ‌ای ایجاد می‌ کرد؛ در مقابل، عصر گرانج (Grunge) دهه ۱۹۹۰، گرایش به اختلال بصری را به وجود آورد و طرح‌ها اغلب با بافت‌های محو، کثیف و نویزی جلوه ‌ای ژولیده پیدا می ‌کردند.

اعمال هوشمندانه یک بافت وینتج، جزئیاتی به طرح اضافه می کند که عمق بصری آن را افزایش می ‌دهد.

راهنمای زیبایی شناسی در دهه های مختلف

برای خلق یک طرح وینتج معتبر و هدفمند، درک ویژگی‌های منحصر به فرد هر دهه از نظر رنگ، تایپ و بافت، امری ضروری است:

زیبایی‌ شناسی دهه ۱۹۵۰

این دهه پس از جنگ، با نگاهی فوق ‌العاده خوش ‌بینانه به عناصر  و محیط پیرامون شناخته می شود.

• پالت رنگی: رنگ ‌های پاستلی شاداب (مانند لیمویی و صورتی) در تضاد با پالت‌های تیره قبل از جنگ.

• تایپوگرافی: فونت ‌های اسکریپت دست ‌نویس و سن سریف که حس و حال دوستانه و تجاری را منتقل می‌ کنند

• بافت/تصویر: عکاسی پولاروید با فیلترهای دودی، تصویرسازی ‌های شیطنت آمیز (کمیک ‌بوک ‌ها) و اعمال بافت هالف ‌تون (نیم سایه).

زیبایی ‌شناسی دهه ۱۹۶۰

دهه آزادی بیان و فاصله ‌گیری از سنت‌ها، با گرایش‌های روان ‌گردانی (Psychedelia) و سبک بیت ‌نیک  (Beatnik)

• پالت رنگی: بسیار متنوع؛ از رنگ های نئونی ‌(بنفش، سبز لیمویی) تا پالت ‌های شطرنجی سیاه و سفید.

• تایپوگرافی: فونت ‌های آرتیستی، نامتعارف و خشن، که حال و هوای نئونوآر (Neo-noir
  ) را خلق می کند.

• بافت/تصویر: عکاسی سیاه و سفید با کنتراست قوی، تصویرسازی‌ های الهام ‌گرفته از پاپ آرت، و استفاده از بافت هالف ‌تون (نیم سایه) های اغراق ‌آمیز.

زیبایی ‌شناسی دهه ۱۹۷۰

دهه آزادی عشق، دیسکو و طبیعت ‌گرایی.

• پالت رنگی: غلبه رنگ ‌های خاکی و قهوه ‌ای (خردلی، اُخرایی) در کنار فیروزه‌ ای، برای ایجاد یک زیبایی ‌شناسی کاملاً طبیعی.

• تایپوگرافی: تمرکز بر منحنی ‌ها؛ فونت‌های گرد، هندسی و اغراق‌آمیز با سایه‌ های ضخیم .

• بافت/تصویر: عکاسی با جلوه رویایی و اثیری، اعمال فیلتر گرم و اشباع‌ شده (نارنجی-قهوه‌ای) و استفاده از افکت‌های فلش لنز  (Lens Glare)

زیبایی‌ شناسی دهه ۱۹۸۰

دهه نئون، زرق و برق و جسارت، با ظهور سبک‌ های متمایزی چون ممفیس و سایبرپانک.

• پالت رنگی: نئون ‌های غلیظ، بنفش و صورتی که اغلب در تضاد با پس ‌زمینه ‌های مشکی یا در ترکیب با سفید برای سبک میامی بیچ بودند.

• تایپوگرافی: فونت‌های بزرگ، سینمایی و چشم‌نواز با گرادیان‌های رنگارنگ، افکت‌های متالیک .

• بافت/تصویر: استفاده از فیلترهای بنفش دودی و تصاویر شبیه به  گرگ و میش. اعمال افکت ‌های اعوجاج (Glitch/Distortion)  یا پوشش بافت پلاستیکی براق.

زیبایی‌شناسی دهه ۱۹۹۰

متمایل به مینیمالیسم، تجمل آرام و ضد فیلتر. پربازدیدترین سبک وینتج در طراحی معاصر.

• پالت رنگی: فقدان رنگ و غلبه رنگ ‌های خنثی مانند بژ، سفید، خاکستری و گریج. کاهش شدید طراوت (Vibrancy) رنگ ‌ها.

• تایپوگرافی: گذار به سن‌ سریف‌های مینیمالیستی و ساده.
  
  

• بافت/تصویر: تمایل به عکاسی سیاه و سفید با کنتراست پایین. اعمال بافت گرانج (Grunge Texture) روی تصاویر یا گرافیک‌ ها برای ایجاد حس ژولیدگی .

و در آخر

زیبایی ‌شناسی وینتج دارای یک جذابیت عمیق برای طراحان و مصرف ‌کنندگان است؛ این جذابیت ناشی از قدرت نوستالژی و قابلیت این سبک در ایجاد یک گذار بصری به زمان‌های گذشته است. در طراحی گرافیک معاصر، سبک وینتج و رترو می ‌تواند طراوت و اصالت به آثار ببخشد، به ‌ویژه زمانی که به‌ طور هوشمندانه با عناصر مدرن ترکیب می شوند. به طراحان توصیه می‌ شود با شجاعت در آرشیوهای گذشته کاوش کنند؛ زیرا این کاوش می ‌تواند چشم‌اندازی نوین به آثار آن‌ها ببخشد و آن‌ها را به کشف سبک‌های طراحی مورد علاقه جدیدشان هدایت کند.

منابع : +