پژوهشهای مختلفی راجع به عوامل مؤثر بر نگرش افراد به تبلیغات انجام شده است؛ که از بررسی کلی عوامل دخیل در این موضوع، پنج نگرش و زاویه دید مفهومی افراد به تبلیغات را در آن بررسی میکنیم. این پنج عامل عبارت از باورهای اقتصادی در تبلیغات، مزایای اجتماعی در تبلیغات، باورهای اخلاقی در تبلیغات، باورهای قانونی در تبلیغات و مفید بودن شخصی تبلیغات هستند؛ و در پی پاسخ به این پرسش هستیم که کدام یک از این عوامل بر نگرش به تبلیغات تأثیر دارد و تأثیر کدامیک بیشتر است؛ که بهای توجه بیشتر به عوامل اثرگذار، تبلیغات اثربخشتری را ارائه نمود.
با توجه به مدل ارائه شده، تعریف مفهومی متغیرهای آن در ادامه بیان میشود؛
باور اقتصادی به تبلیغات
افرادی که به تبلیغات از جنبه اقتصادی توجه میکنند، باور دارند تبلیغات برای رونق اقتصادی کشور ضروری است و میتواند به ارتقای استانداردهای زندگی کمک کند؛ همچنین اگر تبلیغات اثربخش باشند، با معرفی کالاها و خدمات میتوانند کالاهای بهتری را به مصرفکنندگان بشناسانند. ممکن است عدهای باور داشته باشند تبلیغات موجب کاهش قیمتها میشود و یا به عکس آن، عدهای معتقد باشند تبلیغات هزینه کالاها و خدمات را افزایش می دهد و باعث اتلاف پول میشود. عدهای نیز بر این باورند که اگر کالایی خوب است، نیازی به تبلیغ ندارد.
مزایای اجتماعی تبلیغات
این بخش بیشتر به کارکردهایی که یک تبلیغ در اجتماع میتواند داشته باشد اشاره دارد؛ مانند میزان تأثیر تبلیغات بر افراد بزرگسال و بچهها و یا استفاده از شخصیتهای مشهور در تبلیغات. این موارد می تواند افراد را تربیب کند که به سمت خرید محصول بروند و یا بالعکس، با انتخابهای متعدد و رنگارنگ ممکن است موجب سردرگمی آن ها در انتخاب محصول شود. همچنین برخی ممکن است باور داشته باشند که کارکردهای اجتماعی تبلیغات هیچ گونه تأثیری در نگرش افراد نسبت به تبلیغ و انتخاب بهترین نوع محصول نخواهد داشت و برخی ممکن است اعتقاد داشته باشند توجه به این موارد در تبلیغات در ایجاد یک نگرش مثبت نسبت به آن تبلیغ مؤثر است.
باورهای اخلاقی در تبلیغات
این بخش بیشتر به جنبه های اخلاقی یک تبلیغ میپردازد؛ به عنوان مثال تأثیری که یک تبلیغ می تواند بر افراد بگذارد چگونه است؛ همچنین تبلیغات باید فاقد هرگونه حس نژادپرستی باشد و به مقدسات افراد توهینی نکند؛ علاوه بر آن اطلاعاتی که در تبلیغات به افراد داده میشود باید مطابق با واقعیت باشد و سبب گمراهی افراد نشود. تبلیغات باید به دور از هر گونه اغراق و بزرگنمایی باشد.
باور قانونی در تبلیغات
این بحث به کنترل ها و قوانین و مقررات دولتی بر روی تبلیغات توجه دارد؛ به عنوان مثال تبلیغات برای کالاهایی که برای سلامتی مضر هستند باید با اندکی تأمل صورت گیرند. علاه بر آن، تبلیغاتی که بازار هدف آن ها بچه ها هستند می بایست کنترل بیشتری بر روی آن ها صورت گیرد. یک شرکت تولید کلاه ایمنی برای تبلیغ محصولات خود طبعاً روی این وجه از باور تبلیغاتی تکیه میکند.
مفید بودن شخصی تبلیغات
این موضوع به مفید بودن تبلیغ برای شخص و تأثیر مثبتی که بر انتخاب فرد خواهد گذاشت اشاره دارد. اینکه تبلیغات موجب شود چیزی را که فرد واقعاً به آن نیاز دارد خرید نماید، موضوعی است که برای مصرف کنندگان بسیار با ارزش است. همچنین اطلاعات ارائه شده در تبلیغات و مرتبط بودن آنها نیازهای روزمره افراد به کالاها و خدمات از جمله موضوعاتی است که افراد به آن توجه زیادی نشان میدهند.
منبع: بررسی تأثیر عوامل محیطی و فردی بر نگرش افراد به تبلیغات
حمید شاهبندرزاده، زهره خسروی لقب