همانطور که در مقاله قبل خواندیم نسبت طلایی در طراحی یک عدد خاص در ریاضیات است که بهوسیلهٔ تقسیم دو قسمت، به این صورت بیان میشود: طول قسمت بلندتر تقسیم بر طول قسمت کوتاهتر برابر با مجموع هر دو بر طول قسمت بلندتر است، یعنی حاصل تقسیم (A+B)/A برابر با A/B باشد.
این نسبت در فرآیندهای طراحی و هنر بهعنوان یک عنصر متوازن و جذاب شناخته میشود.
نسبت طلایی از دیدگاه ریاضی به عنوان یک عدد بی نهایت با مقدار تقریبی 1.618… تعریف میشود.
این نسبت در طراحیهای مختلف، هنر، معماری و حتی در طبیعت بهعنوان یک اصل ترکیب بندی مورد استفاده قرار میگیرد و به عنوان یک ابزار برای ایجاد تعادل و جذابیت در طراحیها به کار میرود.
ما در این مقاله به کار کردهای نسبت طلایی در بخش های مختلف میپردازیم:
چگونه از نسبت طلایی در طراحی استفاده کنیم
بیایید نگاهی به نحوه استفاده از نسبت طلایی در طراحی بیندازیم.
به عنوان یک طراح غیرحرفهای، حفظ تعادل در طراحی ها کار راحتی نیست.
خوشبختانه ابزارهایی وجود دارند که به شما کمک میکنند. مانند نسبت طلایی
بیایید نگاهی به چگونگی استفاده از نسبت طلایی در طراحی بیندازیم.
اگر قصد دارید در این متن در مورد نحوه استفاده از نسبت طلایی در طراحی بخوانید، از پیش بدانید که استفاده از نسبت طلایی به تنهایی به معنای زیبایی طراحیهای شما نیست.
به عبارت دقیقتر، استفاده از نسبت طلایی وجود زیبایی در طراحیهای شما را تضمین نمیکند.
رمز استفاده مؤثر از نسبت طلایی، پیدا کردن تعادل است.
از طرفی حتی اگر اغلب نظرهایی که پیرامون نسبت طلایی میگویند درست نباشند، این به معنای این نیست که نتوانید آن را در طراحیهای خود به کار ببرید!
بیایید نگاهی به تمام روشهای مختلفی که میتوانید نسبت طلایی را در طراحیهای خود به کار ببرید، بیاندازیم:
شکلهای هندسی نسبت طلایی
نسبت طلایی اشکال ژئومتریکی مختلفی ارائه میدهد تا به شما در دستیابی به تعادل در طراحیها کمک کند.
این اشکال عبارتند از:
– مستطیل نسبت طلایی
– مارپیچ نسبت طلایی
– مثلث نسبت طلایی
– شبکه نسبت فی
– علاوه بر این، میتوانید اشکال ترکیبی مانند دایرهها، مارپیچ ها و مثلثها را با ترکیب گزینههای ذکرشده بسازید.
در دنیای هنر و هندسه، یک تقاطع جذاب وجود دارد که به نام “هندسه مقدس” شناخته میشود.
این هندسه بر پایه اصول نسبت طلایی و دنباله فیبوناچی استوار است و ممکن است به عنوان مبنایی برای ایدههای خلاقانهتان مفید نباشد، اما حتماً الهامبخش خواهد بود!
مستطیل طلایی
سادهترین هندسه نسبت طلایی، مستطیل طلایی است.
گرافیک زیر یک مستطیل طلایی کامل را نشان میدهد که میتوانید آن را در طراحیهای خود قرار دهید و عناصر را مطابق با آن تنظیم کنید.
از برخی از نواحی برای ایجاد فضای خالی استفاده کنید. سپس از خطوط و تلاقیها برای ایجاد نقاط تمرکز استفاده کنید.
مارپیچ طلایی
مارپیچ طلایی و مستطیل طلایی چهارچوب کاری مشابهی دارند.
اما مارپیچ یک مجموعه جدید از خطوط منحنی متقاطع اضافه میکند که میتواند به ایجاد نقاط تمرکز جدید و نقاط جذاب درچیدمان شکل و رنگ کمک کند.
مثلثهای طلایی
نسبت مثلثهای طلایی کمی پیچیدهتر است. اما میتواند برای طراحیهایی که از اشکال مورب و فضاهای تصویری استفاده میکنند مفید باشد.
شبکه Phi
ابزار دیگر نسبت طلایی برای کمک به شما در تنظیم ترکیبهای طراحی، شبکه Phi است.
این شبکه بسیار شبیه به قاعده سه تایی است، بنابراین اگر قبلاً از این شبکه استفاده کردهاید، یادگیری آن دشوار نخواهد بود.
ترکیبهای هندسی ترکیبی
این ترکیبهای هندسی با استفاده از نسبت طلایی هستند.
این ترکیب میتواند به عنوان دو مارپیچ طلایی کنار هم یا ترکیبی از اشکال در نسبتهای طلایی باشد. به عنوان مثال، اگر دو مارپیچ طلایی را به یکدیگر متمایل کنید، یک قلب ایجاد میشود.
نسبتهای طلایی بدون اشکال طلایی
روش دیگری وجود دارد که میتوانید نسبت طلایی را به طراحیهای خود اضافه کنید بدون نیاز به اشکال طلایی.
شما فقط باید از نسبت طلایی 1.618 استفاده کنید.
به عنوان مثال، این مجموعه مربعات به دو بخش در نسبت طلایی تقسیم شده است.
طول یکی از طرفها توسط 1.68 تقسیم میشود و بخش کوچکتر پاسخ به عنوان عرض دارد. 1000/1.618 = 618.
در زیر از همین سیستم برای طراحی کاور فیسبوک استفاده شده است.
نسبت طلایی در هنر و معماری
اولین هنرمندی که به واقع از نسبت طلایی در نقاشیاش استفاده کرد، لئوناردو داوینچی بود.
اینکه واقعاً از این نسبت در نقاشی “مونالیزا” هم استفاده کرد یا خیر، این موضوع تا ابد در پردهای از راز خواهد ماند.
موضوع پارتنون در آتن، یونان، هم یک مسئله پیچیده است.
اینترنت ممکن است به شما بگوید که این ساختمان با استفاده از نسبت طلایی طراحی شده است، اما مطالعات دقیق ریاضی این قضیه را رد می کند.
برای بهترین درک از نحوه استفاده واقعی از نسبت طلایی در طراحی، باید به آثار سالوادور دالی و لوک کوربوزیه نیز توجه کنیم.
این دو هنرمند به طور آگاهانه و منظم از نسبت طلایی برای ایجاد آثار خود استفاده کردند.
یکی از مشهورترین نقاشیهای سالوادور دالی به نام “مراسم آخرین شام” از دهه 1950 میلادی است.
او از شبکه نسبت طلایی برای تنظیم عناصر در نقاشی خود استفاده کرد. دالی همچنین یک دودکاهدرون را در بالای میز نقاشی جای داد. دودکاهدرون دارای شکل هندسی است که نسبت طلایی در آن وجود دارد.
در مورد لوک کوربوزیه نیز، او یک معمار سوئیسی-فرانسوی بود که از نسبت طلایی برای ایجاد یک سیستم طراحی به نام “مدولور” استفاده کرد.
این سیستم بر اساس یک بدن انسان واقعی به نسبتهای الهی یا طلایی تقسیمبندی شده بود.
هدف اصلی از مدولور ایجاد یک سیستم برای طراحان و معماران بود تا فضاهای زندگی را با نسبتهای هارمونیک طراحی کنند.
استفاده از نسبت طلایی به عنوان یک ابزار ترکیب بندی فراگیر در عکاسی است.
عکاسان از قاعدهی سه تایی و دیگر افراد از نسبت طلایی در چارچوبها، مارپیچ طلایی یا شبکه فی بهره میبرند.
تنظیم ترکیب عکس برای مطابقت با نسبت طلایی در بخشی از فرآیند عکسبرداری و تا حدی در مرحله ویرایش عکس انجام میشود.
عکاس با افزودن یک چهارچوب طلایی، حلزون طلایی یا شبکه فی روی عکس میتواند بزرگنمایی کند یا عکس را تنظیم کرده و آن را با نسبت طلایی هماهنگ کند.
در زیر چند نمونه استفاده از نسبت طلایی در تنظیم ترکیب عکسها آورده شده است.
در مورد استفاده از عکاسی و شبکه طلایی در طراحی، میتوانید از نسبت طلایی برای تنظیم تصویر پسزمینه و سپس محتوای بر روی آن استفاده کنید.
نسبت طلایی در طراحی لوگو
آیا واقعاً لوگوی اپل با استفاده از نسبت طلایی طراحی شده است؟
اگر در گوگل برای طراحی لوگو با نسبت طلایی جستجو کنید، یکی از نتایج اولیه این طراحی است که ادعا میکند لوگوی اپل با استفاده از این نسبت طراحی شده است.
با این حال، این افسانه در مقالات متعددی در مورد استفاده از نسبت طلایی در طراحی به عنوان حقیقت بازتاب میشود.
در برخورد با این افسانه، برخی از منتقدین توضیح داده اند که خمها و شکلهای لوگوی اپل به طور دقیق با نسبت طلایی مطابقت ندارند.
علاوه بر این، دایرهها به هیچ وجه نسبت طلایی را دنبال نمیکنند.
واقعیت این است که لوگوی اپل واقعاً با استفاده از نسبت طلایی طراحی نشده است.
اما همچنان از لحاظ بصری زیباست، که اثبات میکند حتی اگر طراحی شما به نسبت طلایی “نزدیک” هم باشد، همچنان میتواند متوازن و جذاب به چشم آمده و مورد توجه قرار گیرد.
شما نیازی به رعایت اندازهگیریهای دقیق نسبت طلایی ندارید. به خاطر داشته باشید که اعداد اعشاری نسبت طلایی پایانی ندارند.
حتی اگر لوگوی اپل به عنوان یک نمونه شهیر از این گونه موارد تکذیب شود، لوگوهای معروف دیگری واقعاً با استفاده از نسبت طلایی طراحی شدهاند.
لوگوی ملی نشنال جئوگرافیک به طور حرفهای یک مستطیل طلایی است و پپسی نیز نسبت طلایی را در لوگوی خود رعایت کرده است.
در زیر، یک لوگو به کمک نسبت طلایی طراحی شده است. این طراح از مستطیل طلایی، مارپیچ طلایی و دایرههای ترکیبی برای انتخاب اشکال با نسبت طلایی استفاده و سپس آنها را با استفاده از نسبت طلایی به عنوان یک ترکیب طرح بندی کرده است.
